A
clivaxe é un procedemento para pór en destaque unha función dunha frase simple
a través dun proceso en que a frase se torna composta coa axuda dunha estrutura
de relativo e o verbo copulativo ser. Desta
maneira, unha frase simple como:
(1)
A
Maruxa comprou sardiñas no mercado
pode ser enfatizada
grazas á clivaxe nos seus tres elementos principais: o suxeito, o obxecto e o
adxunto (neste caso un locativo). Deste
xeito, poderíamos clivar o suxeito así:
(2) Foi/é a Maruxa que(n) comprou sardiñas no mercado
(3) A Maruxa é/foi que(n) comprou sardiñas
no mercado
(4) Quen comprou
sardiñas no mercado foi/é a Maruxa
Por
outro lado, se o que queremos é clivar o obxecto:
(5) Foron/son sardiñas o que a Maruxa comprou no mercado
(6) Sardiñas é/foi o que a Maruxa comprou no
mercado
(7) O que a
Maruxa comprou no mercado foron/son sardiñas
Finalmente,
a clivaxe do adxunto sería:
(8) Foi/é no
mercado que/onde a Maruxa comprou o peixe.
(9) No mercado foi/é onde/que a Maruxa comprou o
peixe.
(10) Onde
a Maruxa comprou o
peixe é/foi no mercado
Con
todo, como se observou anteriormente, existe máis dun modo de clivar oracións,
hai varios modelos, que son as que tentaremos desenvolver aquí. Se aplicarmos ao galego as normas
portuguesas de clivaxe, cando este proceso afecta ao obxecto e ao adxunto (mais
nunca ao suxeito, encontraríamos aínda dúas hipóteses):
(11) A
Maruxa comprou na feira é sardiñas (feita sobre 7.)
(12) A
Maruxa comprou o peixe é no mercado (feita sobre 10.)
Nestes dous últimos exemplos, o que se fixo foi omitir os
relatores. Trátase de construcións comúns en portugués que non se escoitan no
galego falado.
A clivagem é un procedimento para pôr em destaque uma funçom duma frase simples através dum processo em que a frase se torna composta com a ajuda duma estrutura de relativo e o verbo copulativo ser. Desta maneira, uma frase simples como:
(1) A Maruja comprou sardinhas no mercado
pode ser enfatizada graças à clivagem nos seus tres elementos principais: o sujeito, o objeto e o adjunto (neste caso um locativo). Deste jeito, poderíamos clivar o sujeito assim:
(2) Foi/é a Maruja que(m) comprou sardinhas no mercado
(3) A Maruja é/foi que(m) comprou sardinhas no mercado
(4) Quem comprou sardinhas no mercado foi/é a Maruxa
Por outro lado, se o que queremos é clivar o objeto:
(5) Fôrom/é/som/foi sardinhas o que a Maruja comprou no mercado
(6) Sardinhas é/foi o que a Maruja comprou no mercado
(7) O que a Maruxa comprou no mercado fôrom/som/é/foi sardiñas
Finalmente, a clivagem do adjunto seria:
(8) Foi/é no mercado que/onde a Maruja comprou o peixe.
(9) No mercado foi/é onde/que a Maruja comprou o peixe.
(10) Onde a Maruja comprou o peixe é/foi no mercado
Contudo, como se observou anteriormente, existe mais dum modo de clivar orações, há vários modelos, que som os que tentaremos desenvolver aqui. Se aplicarmos ao galego as normas portuguesas de clivagem, quando este processo afeta ao objeto e ao adjunto (mas nunca ao sujeito), encontraríamos ainda duas hipóteses:
(11) A Maruja comprou na feira é sardinhas (feita sobre 7.)
(12) A Maruja comprou o peixe é no mercado (feita sobre 10.)
Nestes dous últimos exemplos, o que se fezo foi omitir os relatores. Trata-se de construções comuns em português que nom se escuitam no galego falado.