Resposta eco

En galego-portugués é moi frecuente responder a unha pregunta afirmativamente co mesmo verbo con que se preguntou:

• A: Queres pan? B: Quero.
• A: Comprastes os filmes? B: Compramos.

Naturalmente, en todos os casos anteriores pódese responder tamén con si, co mesmo valor.

Cando hai un verbo modal, este é o que se emprega para a resposta:

• A: Podes comer pan? B: Podo.
• A: Vas levar os nenos de fin de semana? B: Vou.
• A: Tes que estudar mañá? B: Teño.

De 'llo' e 'llelo'

O galego fai unha distinción que non fan nin o portugués nin o español. Trátase de diferenciar entre o singular e o plural co clítico de obxecto directo.

Así, en singular:

• Non dei os resultados ao paciente > Non llos dei (pt.: não lhos dei).

E en plural:

• Non dei os resultados aos pacientes > Non llelos dei (pt.: não lhos dei).

Trátase dunha cuestión sintáctica exclusiva do galego que non sempre se respecta na lingua escrita, mais que convén manter en todos os casos. Dialectalmente, a forma de singular úsase tamén para o plural, como acontece en portugués.

De 'ao(s)' e 'ó(s)'

Até a reforma de 2003, a forma preferida da contracción do artigo masculino coa preposición era ó(s), sendo ao(s) forma aceptábel, mais non recomendábel. Hoxe en día é o contrario, a forma recomendábel é ao(s). A cuestión é que moitas persoas foron educadas en galego coa forma ó(s). Aínda así, é preciso que muden esta tendencia, por moi complicada que lles poida resultar, e se acostumen a utilizar ao(s).

• Imos ao parque.
• Cóntallelo aos teus amigos.

É preciso, ademais, evitar o uso ao(s) nos casos de obxecto directo de persoa xa indicados noutra nota.

• Vin os teus amigos no cinema
• Represento os parceiros da compañía Petrus SL.

De '-zo/-a' e

Tras a reforma normativa de 2003, introducíronse algunhas mudanzas que afectan a determinadas palabras que antes se escribían con —cio/a e que desde entón se escriben con —zo/a. Non imos dar unha lista exhaustiva, mais eis as principais:

• licenza
• servizo
• espazo
• estanza
• presenza (mais o verbo é presenciar)
• graza(s)
• diferenza (mais o verbo é diferenciar)
• prezo

Aínda que non pertence a este grupo, a forma correcta é estudar, cos seus derivados estudante, estudo, mais existe estudio (=cuarto de traballo) diferente de estudo (=acción de estudar), ben como estudoso (=que estuda moito) distinto de estudioso (=especialista).

Acentuación de pronomes interrogativos

Os pronomes interrogativos en galego, á diferenza do que acontece en castelán, non se acentúan practicamente nunca.

Nas cláusulas interrogativas directas non se acentúan nunca e ademais non é preciso pór un signo de acentuación inicial:

• Quen che trouxo ese paquete?
• Para onde imos agora?
• De que estades a falar?

Nas cláusulas interrogativas indirectas só o leva en casos de dúbida (que son mínimos), polo cal é mellor non os acentuar nunca:

• Dime para quen traballas.
• Preguntounous onde deixaramos os vultos.

Os casos de dúbida son ben raros. Eis un:

• Explícame que está a escribir (completiva)
• Explícame qué está a escribir (interrogativa indirecta, mais mesmo neste caso pode omitirse a acentuación)

De 'dirección' e 'enderezo'

Estas dúas palabras tradúcense en castelán igual, "dirección". Non obstante, en galego é preciso distinguilas, porque os seus significados son ben diversos:

DIRECCIÓN

sentido do movemento.

• O auto perdeu o control e moveuse en todas as direccións.

ENDEREZO

rexistro do domicilio

• O meu enderezo figura na traseira dese documento