Tempos compostos

Nas máis das gramáticas actuais afírmase que o galego carece de tempos compostos. Isto non é certo, si o que os ten. Ora ben, o que acontece é que non ten a mesma distribución dos tempos compostos que o castelán e, en certos casos, existe un uso perifrástico que dá lugar a confusións.

Existe unha perífrase verbal aspectual que se constrúe con ter + participio. Tal perífrase indica hábitos pasados (insistamos no de pasados), como se pode apreciar nos seguintes exemplos:

•          Teño falado diso con el moitas veces
•          Non o tiña probado desde hai moitos tempo

Porén, no exemplos seguinte non se expresan hábitos pasados, aínda que o tempo composto aparece en conxuntivo:

•          Espero que non o teñas esquecido

O uso de ter como auxiliar dos tempos compostos é evidente cos tempos futuro, condicional e todos os de conxuntivo, así como coas formas non finitas do verbo:

•          Se eu tivese sabido que chegariades tan tarde, non tería feito a cea tan cedo.
•          Se eu tiver tido fame, tería pedido algo de comer
•          Esperaba que non tiveses lido ese libro xa

Os tempos de pasado (pretérito, antepretérito e copretérito) non teñen formas compostas. De feito, o galego conserva o antepretérito simple:

•          Cando el chegou, eu xa limpara o auto

Daquela, o uso de ter como forma composta ou perifrástica pódese mostrar así:

Perífrases	teño falado	Tempos simples	falei
	tiña falado		falaras
Tempos compostos	terei falado
	tería falado
	teña falado
	tivese falado
	tiver falado
	ter falado
	tendo falado

No contraste co español, temos:

hablé	falei
he hablado
había hablado	falara

Os tempos compostos expresan pasado. Sen o auxiliar ter, non habería maneira de expresar o dito pasado. Eis a diferenza entre os dous exemplos a seguir:

•              Espero que veña [— pasado]
•             Espero que teña vido [+ pasado]
•             Esperaba que viñese