sábado, 21 de setembro de 2013

Tempos compostos

Nas máis das gramáticas actuais afírmase que o galego carece de tempos compostos. Isto non é certo, si o que os ten. Ora ben, o que acontece é que non ten a mesma distribución dos tempos compostos que o castelán e, en certos casos, existe un uso perifrástico que dá lugar a confusións.

Existe unha perífrase verbal aspectual que se constrúe con ter + participio. Tal perífrase indica hábitos pasados (insistamos no de pasados), como se pode apreciar nos seguintes exemplos:
  •          Teño falado diso con el moitas veces
  •          Non o tiña probado desde hai moitos tempo

Porén, no exemplos seguinte non se expresan hábitos pasados, aínda que o tempo composto aparece en conxuntivo:
  •          Espero que non o teñas esquecido

O uso de ter como auxiliar dos tempos compostos é evidente cos tempos futuro, condicional e todos os de conxuntivo, así como coas formas non finitas do verbo:
  •          Se eu tivese sabido que chegariades tan tarde, non tería feito a cea tan cedo.
  •          Se eu tiver tido fame, tería pedido algo de comer
  •          Esperaba que non tiveses lido ese libro xa

Os tempos de pasado (pretérito, antepretérito e copretérito) non teñen formas compostas. De feito, o galego conserva o antepretérito simple:
  •          Cando el chegou, eu xa limpara o auto

Daquela, o uso de ter como forma composta ou perifrástica pódese mostrar así:

Perífrases
teño falado
Tempos simples
falei
tiña falado
falaras
Tempos compostos
terei falado
tería falado
teña falado
tivese falado
tiver falado
ter falado
tendo falado

No contraste co español, temos:

hablé
falei
he hablado
había hablado
falara

Os tempos compostos expresan pasado. Sen o auxiliar ter, non habería maneira de expresar o dito pasado. Eis a diferenza entre os dous exemplos a seguir:
  •              Espero que veña [— pasado]
  •             Espero que teña vido [+ pasado]
  •             Esperaba que viñese


Ningún comentario: