martes, 17 de setembro de 2013

Verbos pronominais

Un verbo pronominal é aquel que se conxuga xunto cun clítico. Non se trata dun verbo reflexivo (do tipo lavarse).

En ocasións, a conxugación con ou sen clítico envolve unha diferenza sintáctica, como en:
  • referir: O promotor referiu os feitos pormenorizadamente na sesión.
  • referirse: O promotor referiuse aos feitos acontecidos antes do crime. 
No primeiro caso, referir significa narrar, mentres no segundo significa facer referencia.

En galego existen moitos menos verbos ditos pronominais que noutras linguas románicas.Son verbos realmente pronominais aqueles que sempre se conxugan cun clítico, como queixarse, lamentarse, gabarse, etc.

O español e o italiano fan un uso pronominal de certos verbos cun valor estilístico que é impensábel en galego:

  • ES: Me he comido dos bollos
  • IT: Mi sono mangiato due pasticci
  • GL: Comín dous bolos

  • ES: Bébete la leche
  • IT: Prenditi il latte
  • GL: Bebe o leite

Outros moitos verbos, non son nunca pronominais en galego: caer, quedar, casar, calar, adherir*, etc.

Mesmo os verbos reflexivos cando suxeito e obxecto directo son iguais, como en:

  • Laveime esta mañá
  • Maquilleime antes de vir
 deixan de selo cando xorde un obxecto indirecto:

  • Lavei as mans esta mañá, e non *laveime as mans.
  • Maquillei os ollos antes de vir, e non *maquilleime os ollos.

Véxase, ademais, o relativo ás construcións ergativas en galego.

_______________________________________
* A gramática normativa non inclúe adherir como verbo non pronominal, mais nós incluímolo aquí por se conxugar sen clítico en portugués.

Ningún comentario: