venres, 29 de xaneiro de 2010

"Anaco", "bocado" e outras palabras da familia

Existen unha serie de palabras en galego que fan referencias a cantidades ou calidades pequenas, tanto de substantivos contábeis como incontábeis. Estas son as máis comúns:

ANACO

Úsase para o tempo e para calquera obxecto incontábel:
  • Vas quedar aquí un anaco?
  • Queres pan? Si, dáme un anaco, fai o favor.
BOCADO / BOCADIÑO 

Úsase igual que anaco. É típico úsalo tamén como cuantificador valorativo.
  • A túa moza é un bocadiño timida, non?
CHISCO

Normalmente úsase como un chisco (de).
  • Ando un chisco apurado
INTRE

Úsase exclusivamente como un substantivo de medición de tempo, sinónimo de instante.
  • Agarda aquí un intre, queres?
NOTA: Neste contexto é preciso non usar nunca rato, castelanismo totalmente incorrecto, porque rato en galego é ratón en castelán. Daquela unha expresión como espera un rato significa algo así como estou á espera dun rato.

Existen, ademais, dúas palabras que a normativa non acepta, aínda que algunha delas se usa en portugués e ambas son comúns na fala:

CACHO

Del deriva escachar. Úsase tamén como partitivo e para expresións de tempo:
  • Véxote deica un cacho, eh?
  • Non collas ese cacho de carne que é moi ruín.
PEDAZO 

Como partitivo e tamén para expresións de tempo:
  •  Pilla este pedazo (de tarta) e cala a boca
  • Virá deica un pedazo.

Ningún comentario: