Uso de "x"

Este grafema ten dous valores principais. O primeiro é /S/:

• xente
• xurdir
• teoloxía
• cirurxián
• baixo

O segundo é /ks/. Aparece nalgúns casos que non coinciden co castelán (mais si co portugués) como:

• taxa
• Bruxelas

Cando se dá o encontro de dous xis nunha mesma palabra, onde teñen cadansúa pronunciación, o que debía soar /ks/ escríbese como (así e todo, é posíbel usar dous "x" en moitas destas palabras)

• esixir (exixir)
• osíxeno (oxíxeno)
• esaxerar
• esexese

Non é o caso do verbo expor/expoñer no pasado, onde ambos os xis se manteñen:

• expuxen, expuxeches, expuxo, etc.

Non hai "x" senón "s" en:

• estraño
• estranxeiro
• escusa
• escusado
• estender (mais extensión, extenso)
• Estremadura
• escavar

Obsérvese a diferenza entre esperto ('que espertou') e experto ('con experiencia')

Polo demais, o uso de "x" culto adoita coincidir co castelán e o portugués.

É importante facer notar que a equivalencia do /S/ galego co /x/ non é sempre automática. Eis algúns exemplos en que o galego presenta /S/ onde o castelán presenta /dZ/:

• xa
• cónxuxe
• proxecto
• traxecto
• inxección, inxectar
• abxecto
• exección