sábado, 30 de xaneiro de 2010

Énclise e próclise con verbos finitos simples

A posición natural dos clíticos é a énclise, isto é, despois do verbo.

Aos efectos da acentuación, o clítico forma unha unidade co verbo:
  • dixen, mais díxenlle
  • falas, mais fálalo
  • partín, mais partino
  • falou, faloume, mais falóuseme
  • entendo, mais enténdoo
 Algunhas formas acentuadas por teren un diacrítico manteñen o dito diacrítico:
  • éévos
  • pór pórlle
A próclise, isto é, a colocación do clítico diante do verbo, prodúcese en varias circunstancias. Este movemento vén provocado pola presenza de certos elementos na frase:

1. Cunha partícula negativa (non, nunca, xamais):
  •  Non me dixeron a verdade.
  • Eles nunca nos confían os seus segredos. 
2. En cláusulas dependentes introducidas por calquer complementador (que, como, se, cando, onde, mentres...)
  • Espero que nos deixen entrar.
  • Mentres vos acuriosades un pouco, nós imos tomar algo por aí fóra.
  • Non esquezades chamarnos cando vos lembredes.
3. Con certos adverbios como tamén, xa, si
  • Si nos deron o seu número de telemóbil
  • Xa te recordo, ho. 
4. Con determinados elementos focalizados (adverbios, pronomes)

  • Ben o coñezo
  • Todo mo deu el
  • Axiña cho digo (mais tamén: axiña dígocho)

Ningún comentario: