Na gramática tradicional, clíticos e pronomes son considerados o mesmo tipo de palabras. Na realidade, non é así. Nos idiomas románicos, convén distinguir entre clíticos e pronomes, dado que teñen trazos diferentes.
Fonoloxicamente, os clíticos son átonos, mentres os pronomes son tónicos.
Morfoloxicamente, os clíticos son monosílabos, mentres os pronomes poden ser polisílabos.
Sintacticamente, os clíticos fan referencia a funcións sintácticas, porén os pronomes son operadores sintácticos (véxase respecto disto Pleonasmo dos clíticos, onde se mostra como os clíticos aparecen pleonasticamente). Ademais, un clítico non pode ser o primeiro elemento dunha oración, mentres que o pronome si pode abrila.
Segundo as regras do pleonasmo, clíticos e pronomes poden aparecer xuntos:
- A min non me dixeron nada.
- A el vímolo onte pola rúa.
En galego, como en todas as linguas iberorrománicas, os clíticos son só de obxecto, mais noutras linguas románicas (francés, grupo galorrománico) hai tamén clíticos de suxeito, chamados funtores.
Os pronomes en galego teñen as seguintes formas:
Notas:
* Son formas con flexión, vgr.: meu, miña, meus, miñas.
** Tu é usado ao menos na metade do territorio e é a forma común co portugués, considerada dialectal, mais correcta no galego padrón.
*** Úsanse tamén as formas con nós e con vós.
Cómpre citar a respecto do cadro anterior que as formas marcadas como [+ref], reflexivas, tenden a ser substituídas polas [-ref].
Pola súa banda, os clíticos presentan as seguintes formas:
Notas:
* Con alomorfos: o, lo, no || a, la, na.
Os clíticos son, na realidade, un tipo de morfemas verbais flotantes, isto é, a súa posición na oración vén dada por unha serie de regras (vid. colocación dos clíticos con infinitivo e coas formas finitas simples).
Como se aprecia, os clíticos marcan caso como ningún outro elemento en galego (eis o caso de te–che, que se pode ver noutra postaxe).
Ningún comentario:
Publicar un comentario